Αστάθεια ώμου

Με τον όρο «αστάθεια του ώμου», αναφερόμαστε στην κατάσταση αυτή κατά την οποία ο ώμος έχει απωλέσει τη σταθερότητά του και με ελάχιστη βία εξαρθρώνεται, συνήθως προς τα εμπρός (πρόσθια αστάθεια), ή προς οποιαδήποτε κατεύθυνση (αστάθεια πολλαπλών κατευθύνσεων). Διαχωρίζεται από το οξύ τραυματικό εξάρθρημα, το οποίο συνέβη μια φορά και μπορεί να μην ξανασυμβεί. Η χρόνια αστάθεια αντιθέτως αναφέρεται σε πολλαπλά επεισόδια εξαρθρημάτων. Αυτά περιορίζουν σημαντικά τη λειτουργικότητα του ώμου και οδηγούν σε πρώιμη φθορά της άρθρωσης.

Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Ο ώμος είναι η πιο κινητή άρθρωση στο ανθρώπινο σώμα. Επιτρέπει στο άνω άκρο ένα μεγάλο βαθμό ελευθερίας κινήσεως Μπορούμε να σηκώσουμε το χέρι πάνω από το κεφάλι, μέχρι και να το φέρνουμε πίσω από την πλάτη μας. Το τίμημα για αυτήν την ελευθερία κινήσεων είναι η μειωμένη σταθερότητα της άρθρωσης. Αυτή μπορεί να οδηγήσει στο εξάρθρημα και τη χρόνια αστάθεια.

Το εξάρθρημα του ώμου γίνεται όταν η κεφαλή του βραχιονίου ωθείται έξω από την ωμογλήνη, που αποτελεί την αρθρική επιφάνεια της ωμοπλάτης (επόμενη εικόνα).  Το πρώτο εξάρθρημα συμβαίνει συνήθως ως αποτέλεσμα τραυματισμού. Η χρόνια αστάθεια είναι μια κατάσταση επαναλαμβανόμενων επεισοδίων εξαρθρήματος, κατά την οποία ο ώμος «μπαίνει και βγαίνει» πολύ εύκολα.

 

                                                  

Ανατομία του ώμου

Ο ώμος αποτελείται από τρία οστά: το βραχιόνιο, την ωμοπλάτη και την κλείδα. Η περιοχή του βραχιονίου που βρίσκεται στον ώμο είναι η κεφαλή του βραχιονίου. Η αντίστοιχη αρθρική επιφάνεια της ωμοπλάτης καλείται ωμογλήνη (επόμενη εικόνα).

 

 

 

 

 

 

 

 

              Σχηματική απεικόνιση του ώμου

 

Η βραχιόνιος κεφαλή έχει μορφή σφαίρας και αρθρώνεται με την αβαθή ωμογλήνη. Συνδέεται με αυτήν με τον αρθρικό θύλακο και με συνδέσμους. Για να αυξηθεί το κοίλο της ωμογλήνης, υπάρχει ο επιχείλιος χόνδρος. Πρόκειται για μια ινοχόνδρινη μαλακή δομή, που σαν στεφάνι γύρω από το χείλος της ωμογλήνης, αυξάνει την επιφάνειά της. Έτσι, αυξάνει τη σταθερότητα της άρθρωσης. Εκτός από τους στατικούς σταθεροποιητές, συμμετέχουν και οι δυναμικοί, όπως μύες και τένοντες, που περιβάλλουν τον ώμο.

 

 

 

 

 

 

 

Σχηματική απεικόνιση επιχειλίου χόνδρου

 

Όταν συμβεί το πρώτο τραυματικό εξάρθρημα του ώμου, συγκεκριμένες σταθεροποιητικές δομές του ώμου, και κυρίως ο επιχείλιος χόνδρος, υφίστανται βλάβη. Αυτός είναι ο λόγος που το εξάρθρημα είναι πολύ πιθανό να υποτροπιάσει. Ειδικά στις ηλικίες 18-30 ετών, τα ποσοστά υποτροπούν φθάνουν το 80%. Σε μεγαλύτερες ηλικίες τα ποσοστά αυτά πέφτουν και αγγίζουν το 20% για ασθενείς άνω των 65 ετών.

Μόλις οι σταθεροποιητικές δομές γύρω από τον ώμο χαλαρώσουν ή σπάσουν, μπορεί να εμφανιστούν επανειλημμένα επεισόδια εξαρθρημάτων, δηλαδή αστάθειας. Η αστάθεια του ώμου προκύπτει από την αδυναμία των σταθεροποιητικών δομών να κρατήσουν την κεφαλή του βραχιονίου επικεντρωμένη στην άρθρωση του ώμου.

 

Αίτια αστάθειας ώμου

 

Υπάρχουν τρεις συνήθεις τρόποι με τους οποίους ένας ώμος μπορεί να γίνει ασταθής:

1. Τραυματικό εξάρθρημα ώμου

Ο σοβαρός τραυματισμός είναι συχνά η αιτία ενός πρώτου εξαρθρήματος του ώμου. Όταν η κεφαλή βραχιονίου μετατοπίζεται έξω από την άρθρωση, το οστό, ο επιχείλιος χόνδρος και οι σύνδεσμοι τραυματίζονται Ακολούθως, επουλώνονται σε πιο “χαλαρή” θέση. Έτσι, χάνουν τη σταθεροποιητική τους λειτουργία και καθιστούν τον ώμο ευάλωτο σε νέο εξάρθρημα.

2. Υποτροπιάζοντες μικροτραυματισμοί

Υπάρχουν ασθενείς με αστάθεια ώμου οι οποίοι δεν είχαν ποτέ τραυματικό εξάρθρημα. Οι περισσότεροι από αυτούς τους ασθενείς έχουν πιο χαλαρούς συνδέσμους στους ώμους τους. Αυτή η αυξημένη χαλάρωση είναι μερικές φορές μόνο η φυσιολογική τους ανατομία. Μερικές φορές, είναι αποτέλεσμα επαναλαμβανόμενης κίνησης κατά τη διενέργεια μιας άσκησης, όπως σε αθλητές κολύμβησης, βόλεϊ, χάντμπολ.

Οι χαλαρότεροι σύνδεσμοι μπορεί να δυσκολέψουν τη διατήρηση της σταθερότητας των ώμων. Επαναλαμβανόμενες δραστηριότητες που ασκούν διάταση των συνδέσμων (π.χ. υπερβολική έξω στροφή) μπορούν να οδηγήσουν σε έναν επώδυνο, ασταθή ώμο.

3. Αστάθεια πολλαπλών κατευθύνσεων

Σε μια μικρή μειοψηφία ασθενών, ο ώμος μπορεί να γίνει ασταθής χωρίς ιστορικό τραυματισμού ή επαναλαμβανόμενου μικροτραυματισμού. Όπως το λέει και ο όρος ο ώμος μπορεί να είναι χαλαρός και να μετατοπίζεται σε πολλαπλές κατευθύνσεις Αυτό σημαίνει ότι η βραχιόνιος κεφαλή μπορεί να εξαρθρωθεί μπροστά, πίσω, ή κάτω από την ωμογλήνη.

 

Συμπτώματα της αστάθειας ώμου

 

Τα συμπτώματα της χρόνιας αστάθειας του ώμου είναι:

• Πόνος, που οφείλεται σε επαναλαμβανόμενο τραυματισμό του ώμου
• Υποτροπιάζοντα εξαρθρήματα ώμου
• Υποτροπιάζοντα υπεξαρθρήματα, που δίνουν την αίσθηση στιγμιαίας «παράλυσης» του χεριού, ή ότι ο ώμος είναι έτοιμος να εξαρθρωθεί.
• Μια μόνιμη αίσθηση ότι το χέρι δεν είναι σταθερό και ότι ο ώμος «κρέμεται»

 

Διάγνωση της αστάθειας ώμου

 

Η λήψη λεπτομερούς ιατρικού ιστορικού θα αποκαλύψει παλαιότερους τραυματισμούς που οδηγούν στη χρόνια αστάθεια. Επίσης θα αναζητηθούν συστηματικές παθήσεις που οδηγούν σε γενικευμένη χαλαρότητα των συνδέσμων.

Η κλινική εξέταση από πεπειραμένο χειρουργό αποκαλύπτει το βαθμό αστάθειας του ώμου και εάν η αστάθεια είναι μιας ή πολλαπλών κατευθύνσεων. Επίσης, αποκαλύπτει συνυπάρχουσες βλάβες/κακώσεις του ώμου

Η απλές ακτινογραφίες είναι χρήσιμες, αλλά μεγαλύτερη βοήθεια μας παρέχει η μαγνητική τομογραφία, η οποία θα αποκαλύψει με λεπτομέρεια κακώσεις που είναι υπεύθυνες για την αστάθεια του ώμου. Στη χρόνια αστάθεια, επίσης σημαντική είναι η βοήθεια της αξονικής τομογραφίας. Αυτή μας αναδεικνύει ανατομικές οστικές παραλλαγές, υπεύθυνες για την αστάθεια. Τέτοιες είναι: ωμογλήνη μικρότερη του φυσιολογικού και/ ή μετατραυματικές οστικές κακώσεις, όπως εμπιεστικό κάταγμα βραχιονίου κεφαλής.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Η ρήξη του επιχειλίου χόνδρου, όπως φαίνεται στη μαγνητική τομογραφία

 

Αντιμετώπιση της αστάθειας ώμου

 

Συντηρητική αντιμετώπιση

Η αντιμετώπιση της αστάθειας του ώμου εξαρτάται από την αιτία που την προκαλεί. Οι περισσότεροι ασθενείς με αστάθεια πολλαπλών κατευθύνσεων θα υποβληθούν επιτυχώς σε θεραπεία με ένα επικεντρωμένο πρόγραμμα φυσικοθεραπείας για την ενίσχυση των μυών που βοηθούν στη συγκράτηση του ώμου στη θέση του.

Οι ασθενείς μεγαλύτερης ηλικίας (άνω των 50 ετών) με οξύ τραυματικό εξάρθρημα, και οι οποίοι έχουν χαμηλή φυσική δραστηριότητα, μπορεί να ακολουθήσουν συντηρητική αντιμετώπιση, με ακινητοποίηση για λίγες ημέρες και γρήγορη έναρξη φυσικοθεραπείας με κινητοποίηση και ενδυνάμωση του ώμου.

Χειρουργική αντιμετώπιση αστάθειας ώμου

Αποτελεί απόλυτη ένδειξη για την αντιμετώπιση αστάθειας σε νέους ασθενείς που έχουν υποστεί τουλάχιστον ένα τραυματικό εξάρθρημα, ή υποτροπιάζοντα εξαρθρήματα. Επίσης, η χειρουργική επέμβαση έχει ένδειξη σε μεγαλύτερους (άνω των 50) δραστήριους ασθενείς με υποτροπιάζοντα εξαρθρήματα, καθώς και σε ασθενείς με αστάθεια πολλαπλών κατευθύνσεων, στους οποίους έχει αποτύχει η συντηρητική αντιμετώπιση. Η επέμβαση γίνεται μόνο αρθροσκοπικά, δηλαδή με τη χρήση της κάμερας και συνολικά 3 οπές δέρματος, μεγέθους 4-5mm (για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την αρθροσκόπηση του ώμου, πατήστε εδώ).

 

Τι προσφέρει η χειρουργική θεραπεία στην αστάθεια του ώμου;

Η χειρουργική θεραπεία τις προηγούμενες δεκαετίες γινόταν με ανοικτές προσπελάσεις στον ώμο, οδηγώντας σε μετεγχειρηικές δυσκαμψίες, ή σε υποτροπές εξαρθρημάτων. Τις τελευταίες 2 δεκαετίες εφαρμόζουμε αποκλειστικά αρθροσκοπική τεχνική, όπου δια της εισόδους της μικροκάμερας (του αρθροσκοπίου) στην άρθρωση γίνεται ταυτόχρονα λεπτομερής διάγνωση και συγχρόνως αντιμετώπιση των βλαβών.

Η συνήθης βλάβη είναι το σχίσιμο του επιχειλίου χόνδρου, η οποία ονομάζεται βλάβη Bankart. Με την αρθροσκοπική τεχνική γίνεται συρραφή και επανακαθήλωση του επιχειλίου χόνδρου στην ανατομική του θέση, ώστε να συγκρατεί τη βραχιόνιο κεφαλή στη θέση της (επόμενη εικόνα).

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Άλλη βλάβη που αντιμετωπίζεται αρθροσκοπική είναι η βλάβη Hill–Sachs, μια εμβύθιση της βραχιονίου κεφαλής στο σημείο πρόσκρουσής της με την ωμογλήνη.

Σε χρόνια αστάθεια, όπου η ωμογλήνη είναι μικρότερη του φυσιολογικού, υπάρχουν τεχνικές μεταφοράς οστικού τεμαχίου από άλλο σημείο του ώμου (την κορακοειδή απόφυση) στην ωμογλήνη, ενισχύοντάς την (τεχνικές Latarjet και Bristow, επόμενη εικόνα). Επίσης σε χρόνια αστάθεια είναι σημαντική η αναδίπλωση και συρρίκνωση του αρθρικού θυλάκου.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 Σχηματική απεικόνιση επέμβασης Latarjet

 

Σε κάθε περίπτωση, ο χειρουργός μελετά τις ανατομικές αιτίες της αστάθειας και οφείλει να εξατομικεύει τη χειρουργική τεχνική.

Συμπερασματικά, η χρόνια αστάθεια του ώμου αποτελεί ένα δυσεπίλυτο πρόβλημα για τον ασθενή. Ο πεπειραμένος Ορθοπαιδικός Χειρουργός, βασιζόμενος στο ιστορικό του ασθενούς, τη λεπτομερή κλινική εξέταση, αλλά και τις κατάλληλες απεικονιστικές εξετάσεις, είναι σε θέση να προτείνει λύση συντηρητική ή χειρουργική, ώστε να αντιμετωπισθεί οριστικά το πρόβλημα της χρόνιας αστάθειας.

Ο Δρ.Β.Κ.Φωτόπουλος δραστηριοποιείται 2 δεκαετίες στο χώρο της αρθροσκοπικής χειρουργικής του γόνατος και του ώμου, έχοντας διατελέσει επικεφαλής του αρθροσκοπικού τμήματος στο Νοσοκομείο St.Katharinen Hospital, παράρτημα του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Κολωνίας. Η εμπειρία του στην αντιμετώπιση μεγάλου αριθμού ασθενών με προβλήματα αστάθειας του ώμου, εγγυάται τη λύση στο πρόβλημα της αστάθειας του ώμου. Επικοινωνήστε μαζί του για να λάβετε περισσότερες πληροφορίες για το πρόβλημα του ώμου σας

 

 

 

[/question_page]