Δισκοειδής Μηνίσκος

Ο δισκοειδής μηνίσκος είναι μια ανατομική παραλλαγή, κατά την οποία ο μηνίσκος, αντί της φυσιολογικής του ημισεληνοειδούς μορφής, έχει μορφή δίσκου, όπως λέει η λέξη. Καταλαμβάνει, έτσι, το μεγαλύτερο (ή και ολόκληρο) τμήμα του κνημιαίου κονδύλου. Ο φυσιολογικός μηνίσκος είναι ένας ημισεληνοειδής χόνδρινος ιστός. Παρεμβάλλεται μεταξύ μηρού και κνήμης στο γόνατό μας.

Υπάρχουν δύο μηνίσκοι σε κάθε γόνατο, ο έσω και ο έξω μηνίσκος. Η βασική τους λειτουργία είναι η απορρόφηση κραδασμών και η καλύτερη κατανομή φορτίων στις αρθρικές επιφάνειες του γόνατος. Ο μηνίσκος, με το σχήμα του, φέρνει σε κατάλληλη επαφή την κυρτή αρθρική επιφάνεια του μηρού με τη σχεδόν επίπεδη επιφάνεια της κνήμης (επόμενη εικόνα δεξιά).

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Τι είναι ο δισκοειδής μηνίσκος; 

Η παρουσία μεγαλύτερου μηνίσκου από το φυσιολογικό, που καλύπτει σχεδόν ολόκληρο τον κνημιαίο κόνδυλο αποκαλείται δισκοειδής μηνίσκος. Στη συντριπτική πλειοψηφία αφορά τον έξω μηνίσκο. Συνήθως σχετίζεται και με αυξημένο πάχος του μηνίσκου. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε ανωμαλία στην μεταφορά φορτίων στην άρθρωση του γόνατος.

 

 

 

 

 

 

 

Η πρώτη βιβλιογραφική αναφορά γίνεται το 1889 από τον Young, που περιέγραψε δισκοειδείς μηνίσκους σε δύο πτωματικά γόνατα. Έκτοτε, πληθώρα εργασιών περιγράφουν τον δισκοειδή μηνίσκο. Σε μια προσπάθεια ανεύρεσης της συχνότητάς του, υπάρχει μια ποικιλία στις βιβλιογραφικές αναφορές. Η συχνότητα κυμαίνεται από το 0,1% έως και το 20% του πληθυσμού. Συχετίζεται και με τη γεωγραφική κατανομή (αυξημένη συχνότητα σε Ασιάτες).

Φαίνεται όμως ότι δισκοειδής μηνίσκος ανευρίσκεται το ποσοστό μεταξύ του 1 και 5%. Παρουσία δισκοειδούς μηνίσκου μπορεί να υπάρχει και στα δύο γόνατα ενός ασθενούς σε ποσοστό 5-20%. Παρουσία δισκοειδούς έσω και έξω μηνίσκου στο ίδιο γόνατο είναι εξαιρετικά σπάνια και μόνο σποραδικές αναφορές υπάρχουν στη διεθνή βιβλιογραφία. 

 

Αιτιοπαθογένεια του δισκοειδούς μηνίσκου 

Δεν έχει βρεθεί ακόμα και σήμερα η ακριβής αιτία δημιουργίας του δισκοειδούς μηνίσκου. Πρόκειται για μια εκ γενετής ανατομική παραλλαγή. Υπάρχουν διάφορες θεωρίες, με επικρατέστερες του Smillie και του Kaplan. Σύμφωνα με τον πρώτο, ο δισκοειδής μηνίσκος υπάρχει στην εμβρυϊκή ζωή στο γόνατο. Αντί να απορροφηθεί σταδιακά, παραμένει ως δισκοειδής και στην μετέπειτα ζωή. σύμφωνα με τον Kaplan, αποτελεί επίκτητη διαταραχή λόγω κινητικότητας του έξω μηνίσκου.

 

Ταξινόμηση του δισκοειδούς μηνίσκου 

Ο δισκοειδής μηνίσκος ταξινομείται σε 3 κύριες κατηγορίες:

• Τύπος Ι (πλήρης δισκοειδής): έχει δισκοειδές σχήμα, συνήθως αυξημένο πάχος και καλύπτει όλον τον έξω κνημιαίο κόνδυλο, έχοντας σταθερές κνημιαίες προσφύσεις.
• Τύπος ΙΙ (ατελής): καλύπτει μέρος του έξω κνημιαίου κονδύλου, έχοντας ένα περισσότερο ημισεληνοειδές σχήμα.
• Τύπος ΙΙΙ (ασταθής, Wrisberg-ligament): αποτελεί έναν υπερκινητικό μηνίσκο, σχεδόν φυσιολογικού σχήματος, που έχει χάσει τις οπίσθιες μηνισκο-κνημιαίες προσφύσεις του. Έχει μόνο μια οπίσθια πρόσφυση, τον μηνισκο-μηριαίο σύνδεσμο (Wrisberg).
• Τύπος IV (Ring-shaped μηνίσκος): σε σχήμα δακτυλιδιού με κενό στη μέση, περιγράφηκε σχετικά πρόσφατα, το 1998 από τον Monllau και συνεργάτες. 

Οι τύποι Ι και ΙΙ έχουν σχεδόν φυσιολογικές πρόσθιες και οπίσθιες προσφύσεις στην κνήμη και φυσιολογική κινητικότητα. Τα συμπτώματα στην κατηγορία αυτή θα εκδηλωθούν με ρήξη του μηνίσκου ή εκφύλιση, λόγω της σταθερότητας του μηνίσκου.
Στον τύπο ΙΙΙ η συμπτωματολογία σχετίζονται με πιθανή ρήξη και/ή αστάθεια του μηνίσκου.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Κλινική εικόνα του δισκοειδούς μηνίσκου 

Σε νεαρούς ασθενείς 3-4 ετών ο δισκοειδής μηνίσκος εμφανίζεται ως «εξόγκωμα» στην έξω πλευρά του γόνατος που προβάλει αισθητά στην κάμψη του γόνατος. Δε συνοδεύεται από πόνο, αλλά συνήθως από ένα αντιληπτό ήχο, ως «κλικ».

Στα παιδιά 8-10 ετών αρχίζει η συμπτωματολογία με ενοχλήσεις, στην έξω πλευρά του γόνατος, λόγω κάκωσης του πλεονάζοντος ιστού του δισκοειδούς μηνίσκου, χωρίς σαφές ιστορικό τραυματισμού. Συνυπάρχει η αίσθηση αναπήδησης ή “κλικ” στην κίνηση του γόνατος.

Στους ενήλικες η συμπτωματολογία γίνεται αντιληπτή όταν ο μηνίσκος υποστεί ρήξη, οπότε και τα κλινικά ευρήματα είναι ίδια με τη ρήξη ενός μορφολογικά φυσιολογικού (όχι δισκοειδούς) μηνίσκου. 

 

Διάγνωση του δισκοειδούς μηνίσκου 

Η προσεκτική λήψη του ιστορικού και η σωστή κλινική εξέταση αναδεικνύουν στις περισσότερες περιπτώσεις την παρουσία του δισκοειδούς μηνίσκου.

Απεικονιστικός έλεγχος για τον δισκοειδή μηνίσκο

Οι απλές ακτινογραφίες είναι συνήθως φυσιολογικές. Η μαγνητική τομογραφία αναδεικνύει το δισκοειδή μηνίσκο (τύπο Ι, II και ΙV)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Θεραπεία του δισκοειδούς μηνίσκου 

Εξατομικεύεται, αναλόγως των συμπτωμάτων και του ασθενούς:

1. Παιδιά μικρής ηλικίας με ανώδυνο εξόγκωμα και αναπήδηση στην εξωτερική πλευρά του γόνατος. Απλά παρακολουθούνται, χωρίς να περιορίζονται οι δραστηριότητές τους. 
2. Ασθενείς στους οποίους ανακαλύπτεται τυχαία δισκοειδής μηνίσκος (πχ σε MRI) και οι οποίοι δεν έχουν συμπτώματα. Δε χρειάζονται χειρουργική παρέμβαση. 
3. Συμπτωματολογία ρήξης του δισκοειδούς μηνίσκου με ενοχλήσεις, πόνο και εμπλοκή στην κίνηση του γόνατος. Χρειάζεται χειρουργική αντιμετώπιση. Γίνεται με αρθροσκοπική τεχνική. Επιτελείται αφαίρεση του πλεονάζοντος μηνισκικού ιστού και διαμορφώνοντας έναν μηνίσκο φυσιολογικού μεγέθους και σχήματος (μηνισκοπλαστική).

Η αντιμετώπιση γίνεται μόνο με αρθροσκοπική τεχνική. Εισάγεται η κάμερα στην άρθρωση του γόνατος από την έξω υψηλή πύλη με τομή 3mm στο δέρμα. Από μια 2η πύλη ομοίως 3mm εισάγονται τα αρθροσκοπικά εργαλεία. Διενεργείται η αφαίρεση του πλεονάζοντος μηνισκικού υλικού και η διαμόρφωση του φυσιολογικού μηνίσκου (μηνισκοπλαστική). Επίσης, μπορεί να διενεργηθεί συρραφή του μηνίσκου (μηνισκοσυρραφή), αναλόγως των ενδείξεων.

Η μεγάλη μας υπεροχή έγκειται τη διενέργεια την αρθροσκόπηση γόνατος μόνο με τοπική αναισθησία. Δεν χορηγείται κανενός είδους γενική ή περιοχική αναισθησία και ο ασθενής βαδίζει αμέσως μετά την επέμβαση. Φυσικά, εφόσον ο ασθενής το επιλέξει, μπορεί να υποβληθεί σε γενική ή περιοχική αναισθησία.

Η αποθεραπεία μετά από μηνισκοπλαστική είναι ταχεία, με γρήγορη επιστροφή στη βάδιση και τις καθημερινές δραστηριότητες, ενώ για αθλητικές δραστηριότητες ίσως απαιτηθεί διάστημα 2-3 εβδομάδων. Μετά από μηνισκοσυρραφή απαιτείται μεγαλύτερος χρόνος αποθεραπείας. 

 

 

 

Ο Δρ Β.Κ.Φωτόπουλος ασχολείται στενά με την αρθροσκοπική χειρουργική του γόνατος τα τελευταία 20 χρόνια, έχοντας αντιμετωπίσει σημαντικό αριθμό ασθενών με δισκοειδή μηνίσκο. Από το 2004 είναι ιδρυτικό μέλος της Ελληνικής Αρθροσκοπικής Εταιρείας και από το 2007 τακτικό μέλος της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Αρθροσκοπικής Χειρουργικής Γόνατος και Αθλητικών Κακώσεων (ESSKA). Η μεγάλη αρθροσκοπική του εμπειρία, σε συνδυασμό με τις κορυφαίες σύγχρονες τεχνικές που χρησιμοποιεί, εξασφαλίζουν την ιδανική λύση για το πρόβλημα του δισκοειδούς μηνίσκου. 

Συμπερασματικά, θα λέγαμε ότι ο δισκοειδής μηνίσκος είναι μια ανατομική παραλλαγή κατά την οποία ο έξω (κυρίως) μηνίσκος εμφανίζει μεγαλύτερο μέγεθος, αλλά και διαφορετικές μηχανικές ιδιότητες, γεγονός που τον κάνει περισσότερο επιρρεπή σε κακώσεις και ρήξεις. Η θεραπεία εξαρτάται από την ηλικία του ασθενούς και τη συμπτωματολογία.

 

Διαβάστε επίσης τα ακόλουθα ενδιαφέροντα άρθρα:

• Ρήξη μηνίσκου
• Ρήξη του προσθίου χιαστού συνδέσμου
• Υμενική πτυχή