Η αρθροπλαστική του αγκώνα είναι η επέμβαση αντικατάστασης μιας επώδυνης, δυσλειτουργικής και φθαρμένης άρθρωσης του αγκώνα. Αν και είναι πολύ πιο σπάνια από την αρθροπλαστική του γόνατος ή του ισχίου, είναι το ίδιο επιτυχημένη στην ανακούφιση από τον πόνο και στην επανάκτηση της λειτουργικότητας του αγκώνα.
Ο αγκώνας αποτελείται από τρία οστά, το βραχιόνιο (κάτω πέρας), την κερκίδα (άνω πέρας κερκίδας , ή κεφαλή) και την ωλένη (άνω πέρας). Τα τρία αυτά οστά, αρθρούμενα μεταξύ τους, δημιουργούν την άρθρωση του αγκώνα, η οποία ουσιαστικά αποτελείται από τρείς μικρότερες: τη βραχιονοκερκιδική (βραχιόνιο και κερκίδα), την ωλενιοβραχιόνιο (βραχιόνιο με ωλένη) και την εγγύς κερκιδωλενική άρθρωση (κερκίδα με ωλένη).
Τα οστά του αγκώνα
Η λειτουργικότητα του αγκώνα είναι πολύ σημαντική για την επιβίωση του ανθρώπινου γένους. Η βασική λειτουργία του αγκώνα είναι η σύλληψη της τροφής με την έκτασή του και η μεταφορά αυτής στο στόμα, που γίνεται με την κάμψη του αγκώνα. Το εύρος κίνησης του αγκώνα είναι από Ο μοίρες (πλήρης έκταση) έως 145-150 μοίρες (πλήρης κάμψη). Αν και η φύση συγχωρεί ελλείμματα έκτασης έως και 30 μοιρών, δε συγχωρεί ελλείμματα στην κάμψη. Αν φέρουμε τον αγκώνα μας σε κάμψη έως 110 μοίρες (λίγο πάνω από την ορθή γωνία) θα δυσκολευτούμε να φθάσουμε το χέρι μας στο στόμα, άρα και να σιτιστούμε. Η λειτουργικότητα του αγκώνα εξασφαλίζεται με ελάχιστο εύρος κίνησης από 30 μοίρες έκταση έως και 130 μοίρες κάμψη. Εκτός από την κάμψη και έκταση του αγκώνα, η άρθρωση εκτελεί τον υπτιασμό και πρηνισμό του αντιβραχίου, κινήσεις απαραίτητες για τη λειτουργία του χεριού.
Οι κινήσεις του αγκώνα: έκταση, κάμψη υπτιασμός, πρηνισμός.
Συνεπώς, μετατραυματικές καταστάσεις, ή παθήσεις που οδήγησαν σε μόνιμη απώλεια της λειτουργικότητας του αγκώνα, ουσιαστικά καθιστούν την άρθρωση αυτή άχρηστη για το σώμα. Στο σημείο αυτό η αρθροπλαστική αγκώνα μπορεί να είναι μια από τις λύσεις.
Ποιες είναι οι ενδείξεις αντιμετώπισης με αρθροπλαστική αγκώνα;
Η αρθροπλαστική οποιασδήποτε άρθρωσης (γόνατος, ισχίου, ώμου, ποδοκνημικής) πρέπει να είναι το τελευταίο χαρτί στην αντιμετώπιση προβλημάτων, εφόσον οι άλλες θεραπείες έχουν αποτύχει (αρθροσκόπηση αγκώνα, αρθρόλυση κ.α.). Το ίδιο ισχύει και στον αγκώνα. Πολλές είναι οι καταστάσεις που μπορεί να οδηγήσουν σε δυσκαμψία και πόνο στον αγκώνα. Όταν η συντηρητική αντιμετώπιση (φυσικοθεραπεία, αναλγητικά) αποτύχει και όταν άλλες παρεμβατικές πράξεις (αρθροσκόπηση αγκώνα, οστεοσύνθεση καταγμάτων, αρθρόλυση κ.α.) δεν έχουν πια ένδειξη, τότε ίσως τη λύση να μπορεί να δώσει η αρθροπλαστική του αγκώνα. Οι σημαντικότερες ενδείξεις για αρθροπλαστική αγκώνα είναι
- Συντριπτικά κατάγματα, μη δυνάμενα να αποκατασταθούν ανατομικά.
- Μετεγχειρητική δυσκαμψία, που δεν ανταποκρίνεται σε φυσικοθεραπεία και αρθρόλυση (επέμβαση που έχει στόχο την απομάκρυνση συμφύσεων και μηχανικών παραγόντων, που δεν αφήνουν την άρθρωση να δουλέψει).
- Μετατραυματική δυσκαμψία, που οφείλεται σε πώρωση καταγμάτων σε πλημμελή θέση.
- Οστεοαρθρίτιδα: αν και η πρωτοπαθής ανάπτυξή της στον αγκώνα είναι εξαιρετικά σπάνια, συνήθως αυτή προκύπτει μετά από παλαιότερους τραυματισμούς.
- Φλεγμονώδεις παθήσεις, όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα και ο συστηματικός ερυθηματώδης λύκος.
Τι γίνεται κατά την αρθροπλαστική αγκώνα;
Γίνεται αντικατάσταση των αρθρικών επιφανειών με τοποθέτηση των εμφυτευμάτων. Υπάρχουν δύο είδη:
- H ολική αρθροπλαστική (αντικατάσταση όλων των αρθρικών επιφανειών)
Ολική αρθροπλαστική αγκώνα
2. H ημιαρθροπλαστική (αντικατάσταση μέρους της άρθρωσης, πχ. κάτω πέρατος βραχιονίου, κεφαλή κερκίδας)
Ημιαρθροπλαστική αγκώνα: κάτω πέρατος βραχιονίου (αριστερά), κεφαλής κερκίδας (δεξιά)
Ποια είναι η προετοιμασία για την αρθροπλαστική του αγκώνα;
Έχει προηγηθεί εκτενής απεικονιστικός έλεγχος με κατάλληλες ακτινογραφίες, αξονική τομογραφία και όταν χρειάζεται και μαγνητική τομογραφία. Πάνω σε αυτόν τον έλεγχο, στηρίζεται ο προεγχειρητικός σχεδιασμός της επέμβασης.
Ακολουθεί ο κατάλληλος προεγχειρητικός έλεγχος, που περιλαμβάνει γενικές εξετάσεις αίματος, ακτινογραφία θώρακος και καρδιογράφημα. Επίσης γίνεται εκτίμηση του ασθενούς από την αναισθησιολογική ομάδα.
Ο ασθενής προσέρχεται για την επέμβαση την προκαθορισμένη ημέρα και ώρα, νηστικός.
Τι είδους αναισθησία χρειάζεται για την αρθροπλαστική του αγκώνα;
Η επέμβαση μπορεί να πραγματοποιηθεί με γενική αναισθησία ή με υπερκλείδιο νευρικό αποκλεισμό. Η τελευταία μέθοδος εξασφαλίζει εξαιρετική αναλγησία, όχι μόνο κατά την ώρα του χειρουργείου, αλλά και τις επόμενες 36 ώρες. Η αναισθησιολογική ομάδα, με την οποία συνεργάζεται ο Δρ Β.Κ.Φωτόπουλος, έχει μεγάλη εμπειρία στο είδος αυτό αναισθησίας και πραγματοποιεί το υπερκλείδιο νευρικό μπλοκ με μεγάλη ευχέρεια.
Πόση ώρα διαρκεί η επέμβαση αρθροπλαστικής του αγκώνα;
Η μέση διάρκεια της επέμβασης είναι δύο ώρες. Παράγοντες που σχετίζονται με την πάθηση του αγκώνα μπορεί να αυξήσουν τη διάρκεια της επέμβασης κατά μισή με μία ώρα.
Πόσο χρειάζεται να παραμείνω στο νοσοκομείο μετά από την αρθροπλαστική του αγκώνα;
Η συνήθης παραμονή για έλεγχο του τραύματος και της αναλγησίας είναι 2 ημέρες. Γίνεται αλλαγή του τραύματος, ο ασθενής λαμβάνει εκτενείς γραπτές οδηγίες και παρακολουθείται τακτικά στο ιατρείο από τον θεράποντα ιατρό Δρ Β.Κ.Φωτόπουλο.
Ποια είναι η αποκατάσταση μετά από αρθροπλαστική αγκώνα;
Οι ασθενείς μας λαμβάνουν αναλυτικό πρόγραμμα ασκήσεων για την πρώτη μετεγχειρητική περίοδο. Η συσκευή παθητικής κίνησης του αγκώνα (CPM, επόμενη εικόνα) είναι πολύ χρήσιμο εργαλείο και ο ασθενής μπορεί εύκολα να την προμηθευτεί για 2-3 εβδομάδες (με ενοικίαση). Επίσης, ο ασθενής μας εκπαιδεύεται να εκτελεί συγκεκριμένες ασκήσεις, τις οποίες λαμβάνει γραπτώς από την ομάδα μας. Η φυσικοθεραπεία είναι χρήσιμη το πρώτο διάστημα 4-6 εβδομάδων για την ανάκτηση του φυσιολογικού εύρους κάμψης και έκτασης του αγκώνα (ειδικά της κάμψης!). Η διάρκεια της αποθεραπείας ποικίλλει αναλόγως του είδους της αρθροπλαστικής (ολική, ημιολική) και αναλόγως του ασθενούς και κυμαίνεται μεταξύ 6-12 εβδομάδων. Φυσικά, ο πόνος που υπήρχε προ της επέμβασης εξαφανίζεται αμέσως μετά την επέμβαση.
Συσκευή συνεχούς παθητικής κίνησης αγκώνα (CPM, Continuous Passive Motion)
Υπάρχουν περιορισμοί στην αρθροπλαστική του αγκώνα;
Όπως σε κάθε αρθροπλαστική, έτσι και στον αγκώνα υπάρχουν περιορισμοί. Οι ασθενείς μετά από αρθροπλαστική του αγκώνα πρέπει να γνωρίζουν ότι δεν επιτρέπεται να σηκώνουν βάρη μεγαλύτερα των 5 κιλών, καθώς αυτό συσχετίζεται με πρόωρη φθορά της άρθρωσης και χαλάρωση των υλικών. Επίσης, αθλήματα με ρίψεις, όπως τένις, βόλεϋ, χάντμπολ, αναρρίχηση, είναι ασύμβατα με την αρθροπλαστική του αγκώνα. Σε κάθε περίπτωση ο θεράπων Ιατρός θα εξηγήσει αναλυτικά στον ασθενή τι επιτρέπεται και τι όχι.
Ποιες είναι οι επιπλοκές από την αρθροπλαστική του αγκώνα;
Κάθε επέμβαση εγκυμονεί κινδύνους. Ο καλός προεγχειρητικός σχεδιασμός, ο προεγχειρητικός έλεγχος, η επιλογή κατάλληλων εμφυτευμάτων και η εμπειρία του Χειρουργού συντελούν στη μείωση των επιπλοκών.
Οι πιο συχνές επιπλοκές μετά από αρθροπλαστική του αγκώνα είναι οι εξής:
- Λοίμωξη. Κάθε χειρουργική επέμβαση εγκυμονεί αυτόν τον κίνδυνο. Για το λόγο αυτό οι αρθροπλαστικές πρέπει να επιτελούνται σε κατάλληλα νοσοκομεία με μεγάλες χειρουργικές αίθουσες και από χειρουργούς με εμπειρία.
- Τραυματισμός αγγείων και νεύρων. Συμβαίνει σε περιπτώσεις κακής χειρουργικής τεχνικής και απειρίας του χειρουργού.
- Πρώιμη χαλάρωση των εμφυτευμάτων.
Ποια είναι τα μακροπρόθεσμα αποτελέσματα της αρθροπλαστικής του αγκώνα;
Οι περισσότεροι ασθενείς θα βελτιώσουν τη λειτουργικότητα του αγκώνα τους και θα απαλλαγούν από τον πόνο, βελτιώνοντας συνολικά το επίπεδο ζωής τους. Σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να παραμείνει κάποιου βαθμού δυσκαμψία του αγκώνα.
Απευθυνθείτε στον έμπειρο κι εξειδικευμένο Ορθοπαιδικό Χειρουργό Δρ. Βασίλειο Φωτόπουλο, ώστε να λάβετε μια έγκυρη διάγνωση και να αντιμετωπίσετε το πρόβλημα σας. Με σεβασμό και υπευθυνότητα θα σας προτείνει το κατάλληλο θεραπευτικό πλάνο για την περίπτωσή σας.
Μπορείτε να ενημερωθείτε διαβάζοντας τα ακόλουθα ενδιαφέροντα άρθρα:
