Το κάταγμα μείζονος βραχιονίου ογκώματος αποτελεί ένα σχετικά σπάνιο τραυματισμό του ώμου. Εάν δεν αντιμετωπιστεί σωστά εξαρχής, “καταδικάζει” τον ώμο σε μια σημαντική έκπτωση της λειτουργικότητάς του. Ας πάρουμε όμως το πράγματα από την αρχή.
Ανατομία του μείζονος βραχιονίου ογκώματος
Το μείζον βραχιόνιο όγκωμα (ΜΒΟ) είναι μια προεξέχουσα περιοχή του άνω πέρατος του βραχιονίου οστού στον ώμο. Αποτελεί το σημείο στο οποίο προσφύονται δύο ισχυροί τένοντες του ώμου, ο υπερακάνθιοπς και ο υπακάνθιος. Μαζί με τον υποπλάτιο και τον ελάσσονα στρογγύλο, οι μύες αυτοί ονομάζονται στροφείς (ή στροφικό πέταλο) του ώμου και είναι υπεύθυνοι για το μεγαλύτερο ποσοστό της κινητικότητας του ώμου.
Ακτινολογική εικόνα υγιούς ΜΒΟ (λευκό βέλος). Δεξιά: σχηματική απεικόνιση του ΜΒΟ με τους προσφυόμενους μυς
Πώς συμβαίνει το κάταγμα του μείζονος βραχιονίου ογκώματος
Το ΜΒΟ τραυματίζεται / σπάζει συνήθως με εξής τρόπους:
- Πτώση απευθείας πάνω στον ώμο (από σκάλα, από ποδήλατο, στο ποδόσφαιρο κλπ)
- Πτώση με το χέρι, το οποίο βρίσκεται σε έξω στροφή,
- Εξάρθρημα του ώμου, το οποίο οδηγεί σε ταυτόχρονο κάταγμα του ΜΒΟ (επόμενη εικόνα).
- Ως τμήμα πλήρους κατάγματος του άνω πέρατος του βραχιονίου, που περιλαμβάνει και το έλασσον όγκωμα και την κεφαλή του βραχιονίου.
Α. Εξάρθρημα του ώμου με κάταγμα του ΜΒΟ. Β. Ανατομική ανάταξη του κατάγματος με την ανάταξη του εξαρθρήματος
Στο άρθρο αυτό θα επικεντρωθούμε στο μεμονωμένο κάταγμα του ΜΒΟ και όχι σε αυτό που αποτελεί μέρος κατάγματος ολόκληρου του άνω πέρατος του βραχιονίου.
Κάταγμα μείζονος βραχιονίου ογκώματος: Διάγνωση
Όπως προαναφέρθηκε, υπάρχει πάντα ιστορικό τραυματισμού. Ο ασθενής δυσκολεύεται να κινήσει το χέρι του, ειδικά να το σηκώσει και να το φέρει σε έξω στροφή.
Η απλή ακτινογραφία αναδεικνύει το κάταγμα. Για τον ακριβή έλεγχο του βαθμού παρεκτόπισης, απαιτείται περαιτέρω έλεγχος με αξονική τομογραφία. Εάν το κάταγμα είναι απότοκο ενός εξαρθρήματος, τότε συνήθως απαιτείται και μαγνητική τομογραφία.
Α. Ακτινογραφία και Β. Αξονική Τομογραφία κατάγματος ΜΒΟ
Κάταγμα μείζονος βραχιονίου ογκώματος: Ταξινόμηση
Αναλόγως του βαθμού παρεκτόπισης, τα κατάγματα χαρακτηρίζονται ως:
- ρωγμώδη απαρεκτόπιστα,
- ελάχιστα παρεκτοπισμένα και
- παρεκτοπισμένα.
Τα πρώτα είναι όπως το λέει η λέξη τους: απαρεκτόπιστα. Τα ελάχιστα παρεκτοπισμένα εμφανίζουν παρεκτόπιση έως 5mm, ενώ τα παρεκτοπισμένα μεγαλύτερη των 5mm. Αυτό δεν είναι αυθαίρετο. Έχει βρεθεί ότι παρεκτόπιση μεγαλύτερη των 5mm συνοδεύεται από απώλεια της φυσιολογικής τάσης των τενόντων. Αυτό οδηγεί σε απώλεια της ομαλής κινηματικής του ώμου, με συνέπεια τη δυσχέρεια στις κινήσεις του ώμου και περαιτέρω δυσκαμψία.
Θεραπεία καταγμάτων του ΜΒΟ
Αναλόγως του βαθμού παρεκτόπισης του κατάγματος, γίνεται η αντιμετώπιση αυτών.
Τα απαρεκτόπιστα (ρωγμώδη) κατάγματα του ΜΒΟ, καθώς και τα ελάχιστα παρεκτοπισμένα, αντιμετωπίζονται συντηρητικά. Τοποθετείται ένας φάκελος ανάρτησης του ώμου και περιορίζονται οι κινήσεις, ειδικά η απαγωγή και η έξω στροφή. Η διάρκεια της ακινητοποίησης συνήθως είναι 3-4 εβδομάδες.
Ακολουθεί προοδευτική κινητοποίηση του ώμου, αρχικά με παθητικές κινήσεις, κινήσεις που γίνονται με τη βαρύτητα, ή με τη βοήθεια άλλου προσώπου). Μετά την 6η εβδομάδα αρχίζουν οι υποβοηθούμενες ενεργητικές κινήσεις, ενώ πλήρως ενεργητικές μετά την 8η εβδομάδα. Η άρση βάρους και η στήριξη στο χέρι επιτρέπονται μετά τους 3 μήνες.
Τα παρεκτοπισμένα κατάγματα του ΜΒΟ πρέπει να αντιμετωπίζονται χειρουργικά. Αυτό σημαίνει ότι απαιτείται προσπέλαση στο κάταγμα με τομή που δεν ξεπερνά τα 3-4 εκατοστά (mini open). Ανευρίσκεται το παρεκτοπισμένο οστικό τεμάχιο, το οποίο ανατάσσεται στην ανατομική του θέση. Ακολουθεί συγκράτησή του με 2 ή 3 βίδες (αναλόγως του μεγέθους του). Εναλλακτικά, η συγκράτηση μπορεί να γίνει με σύρματα, ή με ισχυρά μη απορροφήσιμα ράματα.
Α. Παρεκτοπισμένο κάταγμα ΜΒΟ. Β. Ανατομική ανάταξη και οστεοσύνθεση με 2 κοχλίες
Μετά τη χειρουργική επέμβαση ο ασθενής νοσηλεύεται για ένα βράδυ. Την επομένη ημέρα επιστρέφει στο σπίτι του. Ο ώμος αναπαύεται σε φάκελο ανάρτησης για 3 εβδομάδες. Στο διάστημα αυτό επιτρέπονται μόνο παθητικές κινήσεις. Από την 4η μετεγχειρητική εβδομάδα αρχίζει η προοδευτικά αυξανόμενη ενεργητική κινητοποίηση του ώμου. Μετά την 6η εβδομάδα, ο ασθενής επιστρέφει σταδιακά σε όλες τις δραστηριότητές του.
Συμπερασματικά, θα λέγαμε ότι το μεμονωμένο κάταγμα του ΜΒΟ είναι σχετικά σπάνιο. Απαιτείται όμως προσεκτική εκτίμηση του βαθμού παρεκτόπισης, διότι αυτή θα καθορίσει την ενδεδειγμένη θεραπεία.
Ο Δρ Β.Κ.Φωτόπουλος έχει διατελέσει επί σειρά ετών επιμελητής της τραυματολογικής κλινικής του Παν/μίου Κολωνίας. Η καθημερινή του ενασχόληση με το τραύμα, του έχει προσδώσει ιδιαίτερα μεγάλη εμπειρία στην αντιμετώπιση αυτών των τραυματισμών με τις πλέον σύγχρονες μεθόδους.
Εάν πάσχετε από κάταγμα του μείζονος βραχιονίου ογκώματος, καλέστε αμέσως τον Δρ.Β.Κ.Φωτόπουλοο και ενημερωθείτε σωστά.
