Η οστεοαρθρίτιδα του ισχίου είναι η εκφυλιστική φθορά της άρθρωσης. Πρόκειται για μια προοδευτική, μη αναστρέψιμη εκφύλιση και καταστροφή του χόνδρου της άρθρωσης.
Ανατομία του ισχίου
Το ισχίο αποτελείται από την κοτύλη και την κεφαλή του μηριαίου. Η κοτύλη είναι τμήμα του οστού της λεκάνης και η κεφαλή του μηριαίου είναι το εγγύς τμήμα του μηριαίου οστού.
Η επιφάνεια επαφής των δύο οστών καλύπτεται από αρθρικό χόνδρο, ο οποίος επιτρέπει στα δύο οστά να κινούνται με χαμηλό συντελεστή τριβής.
Αίτια οστεοαρθρίτιδας του ισχίου
Η οστεοαρθρίτιδα είναι πολυπαραγοντική νόσος. Η κληρονομικότητα παίζει σπουδαίο ρόλο, λόγω της παρουσίας υπεύθυνων γονιδίων στο γενετικό μας υλικό. Παρόλα ταύτα, στην πορεία της ζωής εμφανίζονται πολλοί παράγοντες που επιδρούν στη φθορά και την πρώϊμη εκφύλιση του αρθρικού χόνδρου, όπως:
- τραυματισμοί του ισχίου,
- σύνδρομο μηροκοτυλιαίας πρόσκρουσης,
- φλεγμονώδεις παθήσεις του ισχίου, όπως ρευματοειδής αρθρίτιδα,
- αναπτυξιακή δυσπλασία του ισχίου (ή συγγενές εξάρθρημα),
- λοιμώξεις του ισχίου σε νεαρή ηλικία,
- παλαιότερα κατάγματα στην περιοχή του ισχίου που οδηγούν σε άσηπτη νέκρωση της κεφαλής του μηριαίου,
- παλαιότερα κατάγματα κοτύλης με πλημμελή ανάταξη, που οδηγούν σε φθορά της άρθρωσης,
- τραυματικές ρήξεις του επιχειλίου χόνδρου της κοτύλης,
- τραυματικό εξάρθρημα του ισχίου (ως αιτία άσηπτης νέκρωσης της μηριαίας κεφαλής),
- άσηπτη νέκρωση μηριαίας κεφαλής άλλης αιτιολογίας (νόσος των δυτών, μακροχρόνια λήψη κορτιζόνης, υπερλιπιδαιμία, N.Gaucher κ.α.)
Πώς γίνεται η διάγνωση της οστεοαρθρίτιδας;
Η διάγνωση γίνεται μετά από λεπτομερή κλινική εξέταση από τον Ορθοπαιδικό Χειρουργό. Πρέπει να αποκλειστούν άλλες παθήσεις που εμφανίζονται με πόνο στο ισχίο, όπως για παράδειγμα η οσφυϊκή δισκοπάθεια. Ο γιατρός θα ζητήσει τις κατάλληλες ακτινογραφίες που θα επιβεβαιώσουν την κλινική διάγνωση.
Οι απλές ακτινογραφίες είναι συνήθως αρκετές, ενώ σε ειδικές μόνο περιπτώσεις απαιτείται διενέργεια αξονικής ή μαγνητικής τομογραφίας.
Οστεοαρθρίτιδα και των δύο ισχίων, ιδίως του αριστερού
Πώς αντιμετωπίζεται η οστεοαρθρίτιδα του ισχίου;
Στα αρχικά στάδια η πάθηση αντιμετωπίζεται συντηρητικά με:
- αποφυγή καταπόνησης της άρθρωσης,
- περιορισμό της βάδισης,
- απώλεια σωματικού βάρους,
- φυσικοθεραπεία,
- αντιφλεγμονώδη/αναλγητικά φάρμακα,
- περιστασιακή χρήση βακτηριών.
Έως σήμερα δεν έχει βρεθεί φάρμακο που να αναστρέφει, ή να αναστέλλει την πορεία της οστεοαρθρίτιδας. Διάφορες χονδροπροστατευτικές ουσίες που κυκλοφορούν σήμερα στο εμπόριο δεν έχουν θέση στη θεραπεία της ήδη εγκατεστημένης οστεοαρθρίτιδας.
Αρθροσκόπηση ισχίου
Σε πρώιμα στάδια, θέση στην αντιμετώπιση των ασθενών έχει η αρθροσκόπηση του ισχίου. Είναι επέμβαση που γίνεται μέσα από 3 μικρές οπές με τη βοήθεια κάμερας. Με την αρθροσκόπηση γίνεται ένας καθαρισμός της άρθρωσης. Επιτελούνται διάφορες πράξεις, όπως:
- αφαίρεση ελευθέρων σωματιδίων, τα οποία παρεμβάλλονται στην κίνηση και προκαλούν περαιτέρω βλάβες στο χόνδρο,
- λείανση του χόνδρου,
- ομαλοποίηση εκφυλισμένων επιφανειών,
- συρραφή επιχειλίου χόνδρου,
- αφαίρεση οστικών στοιχείων που προκαλούν τη μηροκοτυλιαία πρόσκρουση.
Με τη μέθοδο αυτή είναι δυνατόν να επιβραδυνθεί η μετάβαση στο τελικό στάδιο της νόσου. Η αρθροσκόπηση του ισχίου δεν έχει καμία θέση στο τελικό στάδιο, όταν δηλαδή έχουν καταστραφεί οι αρθρικές επιφάνειες.
Αντιμετώπιση οστεορθρίτιδας με ολική αρθροπλαστική ισχίου
Στο τελικό στάδιο της πάθησης ο ασθενής δε βρίσκει ανακούφιση με τα συντηρητικά μέσα. Στην περίπτωση αυτή συνιστούμε ολική αρθροπλαστική ισχίου. Είναι η επέμβαση αντικατάστασης της εκφυλισμένης άρθρωσης με τεχνητή. Στη διεθνή βιβλιογραφία υπάρχουν και άλλοι τύποι επεμβάσεων, όπως οστεοτομίες και αρθροδέσεις, επεμβάσεις οι οποίες έχουν πολύ περιορισμένες ενδείξεις και εν πολλοίς έχουν καταργηθεί.
Η πρώτη αρθροπλαστική ισχίου έγινε πριν απο 60 περίπου έτη, φέρνοντας κυριολεκτικά επανάσταση στον ορθοπαιδικό χώρο. Από τότε έχουν γίνει πολλά βήματα τόσο στον τομέα των εμφυτευμάτων, όσο και στην τεχνική, με πιο πρόσφατη εξέλιξη την ελάχιστα παρεμβατική χειρουργική, δηλαδή την ολική αρθροπλαστική ισχίου μέσα από μια πολύ μικρή τομή δέρματος 6-8 εκατοστών περίπου. (βλέπε: ελάχιστα παρεμβατική αρθροπλαστική-AMIS).
Αρθροπλαστικές επιφανείας
Την τελευταία δεκαετία υπήρξε ενδιαφέρον σχετικά με τις αρθροπλαστικές επιφανείας. Είναι επεμβάσεις κατά τις οποίες αφαιρείται μόνο ο χόνδρος και αντιμετωπίζεται με μεταλλική επικάλυψη κεφαλής. Λόγω κάποιων πλεονεκτημάτων της (λιγότερη αφαίρεση οστού, ελαφρύτερη επέμβαση, ευκολότερη αναθεώρηση σε τυπική αρθροπλαστική ισχίου), η αρθροπλαστική επιφανείας αρχικώς έγινε δεκτή με ενθουσιασμό.
Τα αποτελέσματά της όμως διαρκούν πολύ λιγότερα έτη (επιβίωση αρθροπλαστικής περί τα 5 έτη, σε σχέση με τα 15-25 των ολικών αρθροπλαστικών), με αποτέλεσμα ο αρχικός ενθουσιασμός να κοπάσει και να χρησιμοποιούνται σήμερα μόνο σε πολύ εξατομικευμένες περιπτώσεις.
Αθροπλαστική αριστερού ισχίου (στον ασθενή της προηγούμενης εικόνας)
Εμπειρία από τις αρθροπλαστικές ισχίου
Παγκοσμίως σήμερα γίνονται γύρω στο 1 εκατομμύριο ολικές αρθροπλαστικές ισχίου το χρόνο Ως αποτέλεσμα έχει έχει αναπτυχθεί τεράστια εμπειρία πάνω στον τομέα αυτό. Η τεχνική και τα υλικά που θα χρησιμοποιηθούν, εξατομικεύονται, ανάλογα με τον ασθενή και τις απαιτήσεις του. Για το λόγο αυτό χρειάζεται προσεκτική καταγραφή του ιστορικού από τον εξειδικευμένο Ορθοπαιδικό Χειρουργό, λεπτομερής φυσική εξέταση και αναλυτική συζήτηση με τον ασθενή για τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα της εκάστης μεθόδου, έτσι ώστε ο ασθενής μας να οδηγηθεί με ασφάλεια στο χειρουργείο και να υποβληθεί στην ενδεδειγμένη επέμβαση.
Μετά την αρθροπλαστική ισχίου ο ασθενής νοσηλεύεται για 2-3 ημέρες. Επιστρέφει σταδιακά μέσα σε λίγες εβδομάδες σε απολύτως φυσιολογική κατάσταση. Ο πόνος εξαφανίζεται αμέσως μετά την επέμβαση. Χαρακτηριστικά, οι ασθενείς αναφέρουν πως κοιμούνται χωρίς πόνο από το πρώτο κιόλας βράδυ μετά την επέμβαση. Μπορούν να βαδίσουν από τις πρώτες μετεγχειρητικές ώρες, με ή χωρίς τη χρήση βακτηριών Αυτό τους επιτρέπει εντυπωσιακά γρήγορα να επανέλθουν στις καθημερινές τους δραστηριότητες.
Συνεπώς η ολική αρθροπλαστική είναι η οριστική λύση του προβλήματος της οστεοαρθρίτιδας του ισχίου.
Ο Δρ. Β.Κ.Φωτόπουλος ασχολήθηκε στενά με την αρθροσκοπική χειρουργική από τα πρώτα βήματα της επαγγελματικής του σταδιοδρομίας. Επιπλέον, είναι ειδικά εκπαιδευμένος στην τεχνική AMIS και διαθέτει εμπειρία στη χειρουργική του ισχίου. Επικοινωνήστε μαζί του για να βρει την κατάλληλη θεραπεία για εσάς.
Μπορείτε επίσης να διαβάσετε τα ακόλουθα ενδιαφέροντα άρθρα:
