Δύσκαμπτος μεγάλος δάκτυλος (Hallux rigidus)

Τι είναι ο δύσκαμπτος μεγάλος δάκτυλος; 

 

Ο δύσκαμπτος μεγάλος δάκτυλος (Hallux rigidus στη διεθνή βιβλιογραφία) είναι μια διαταραχή της άρθρωσης που βρίσκεται στη βάση του μεγάλου δακτύλου του ποδιού. Προκαλεί πόνο και δυσκαμψία στην άρθρωση. Με το χρόνο, το μεγάλο δάκτυλο γίνεται όλο και πιο δύσκολο να λυγίσει το δάχτυλο, δυσχεραίνοντας τη βάδιση. Το Hallux αναφέρεται στο μεγάλο δάκτυλο, ενώ το rigidus δείχνει ότι το δάκτυλο είναι άκαμπτο και δεν μπορεί να κινηθεί. Το Hallux rigidus είναι στην πραγματικότητα μια μορφή εκφυλιστικής αρθρίτιδας.

 

 

Αυτή η διαταραχή μπορεί να είναι πολύ ενοχλητική από τη στιγμή που χρησιμοποιούμε το μεγάλο δάχτυλο για να περπατήσουμε, να σκύψουμε, να ανέβουμε ή να κατέβουμε σκάλα, ακόμα και να στεκόμαστε. Πολλοί ασθενείς μπερδεύουν το hallux rigidus με το κότσι (Hallux Valgus), το οποίο επηρεάζει την ίδια άρθρωση, αλλά είναι πολύ διαφορετική κατάσταση, με διαφορετική αντιμετώπιση.

Επειδή το hallux rigidus είναι μια προοδευτική κατάσταση, η κίνηση της άρθρωσης και η λειτουργικότητα του ποδιού μειώνεται σταδιακά, όσο περνάει ο καιρός. Στο αρχικό του στάδιο, όταν η κίνηση του μεγάλου ποδιού είναι κάπως περιορισμένη, η κατάσταση ονομάζεται hallux limitus. Αλλά καθώς το πρόβλημα προχωράει, το εύρος της κίνησης του ποδιού μειώνεται βαθμιαία μέχρι να φθάσει στο τελικό στάδιο του rigidus, στο οποίο το μεγάλο δάκτυλο του ποδιού γίνεται άκαμπτο.

 

Αιτίες του δύσκαμπτου μεγάλου δακτύλου (hallux rigidus)

 

Οι πιο συχνές αιτίες του hallux rigidus είναι:

• Κληρονομικότητα.
• Ανατομικές διαταραχές του ποδιού. Ασθενείς με πλατυποδία και βλαισότητα (πρηνισμό) του ποδός εμφανίζουν συχνότερα δύσκαμπτο μεγάλο δάκτυλο.
• Υπερβολική χρήση και καταπόνηση, όπως σε δρομείς μεγάλων αποστάσεων, ή σε επαγγελματίες που εργάζονται με τα πόδια λυγισμένα.
• Παλαιότεροι τραυματισμοί της άρθρωσης.
• Φλεγμονώδεις παθήσεις, όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα ή η ουρική αρθρίτιδα.

 

Συμπτώματα του δύσκαμπτου μεγάλου δακτύλου (hallux rigidus)

 

Τα πρώιμα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Πόνο και δυσκαμψία στο μεγάλο δάκτυλο κατά τη χρήση (βάδισμα, όρθια στάση, κάμψη κ.λπ.).
• Πόνο και δυσκαμψία που επιδεινώνεται από το κρύο και υγρό περιβάλλον (το χειμώνα).
• Δυσκολία σε ορισμένες δραστηριότητες (γρήγορο βάδισμα, τρέξιμο, ανεβοκατέβασμα σκάλας).
• Οίδημα, ερυθρότητα και θερμότητα (σημεία φλεγμονής) γύρω από την άρθρωση.

Καθώς η πάθηση γίνεται πιο σοβαρή, μπορεί να αναπτυχθούν και άλλα συμπτώματα, όπως:

• Πόνος, ακόμη και κατά τη διάρκεια της ανάπαυσης.
• Δυσκολία στο να φορεθούν παπούτσια γιατί υπάρχει έντονος πόνος κατά την επαφή της φλεγμαίνουσας άρθρωσης με το υπόδημα.
• Ανάπτυξη οστεοφύτων που παραμορφώνουν την άρθρωση.
• Πόνος στο ισχίο, στο γόνατο ή στη μέση, λόγω των αλλαγών στον τρόπο βάδισης.
• Έλκη στο δέρμα από την πίεση των οστικών προεξοχών, των οστεοφύτων (επόμενη εικόνα).

 

 

 

Διάγνωση του hallux rigidus

 

Όσο πιο γρήγορα γίνεται διάγνωση αυτής της κατάστασης, τόσο πιο εύκολη είναι η θεραπεία. Ως εκ τούτου, ο καλύτερος χρόνος για να επισκεφθεί κάποιος έναν ειδικό, είναι όταν παρατηρήσει τα πρώτα συμπτώματα.

Στη διάγνωση του hallux rigidus, το πρώτο βήμα είναι η κλινική εξέταση. Θα αποκαλύψει τη δυσκαμψία του μεγάλου δακτύλου, τυχόν παραμορφώσεις, οστεόφυτα και διαταραχές του αρθρικού θυλάκου. Οι ακτινογραφίες είναι απαραίτητες, για να καθοριστεί το στάδιο της αρθρίτιδας, αλλά και το μέγεθος των οστεοφύτων.

 

 

 

Αντιμετώπιση του hallux rigidus

 

Συντηρητική θεραπεία
Σε πολλές περιπτώσεις, η έγκαιρη θεραπεία μπορεί να αποτρέψει ή να αναβάλει την ανάγκη χειρουργικής επέμβασης στο μέλλον. Η θεραπεία για ήπιες ή μέτριες περιπτώσεις hallux rigidus μπορεί να περιλαμβάνει:

• Τροποποιήσεις παπουτσιών. Τα άνετα παπούτσια πιέζουν λιγότερο το δάχτυλο. Μπορούν επίσης να συνιστώνται άκαμπτα ή στρογγυλά πέλματα.
• Περιορισμός δραστηριοτήτων.
• Παγοθεραπεία
• Ορθωτικές συσκευές. Οι προσαρμοσμένες ορθωτικές συσκευές μπορεί να βελτιώσουν τη λειτουργία του ποδιού.
• Φάρμακα. Τα παυσίπονα τύπου Depon, αλλά και τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα, μπορεί να συνιστώνται για τη μείωση του πόνου και της φλεγμονής.
• Θεραπεία έγχυσης. Οι ενέσεις κορτικοστεροειδών μπορεί να μειώσουν τη φλεγμονή και τον πόνο.
• Φυσικοθεραπεία. Η θεραπεία με υπερήχους, κινησιοθεραπεία και άλλες μορφές φυσικοθεραπείας μπορεί να βοηθήσουν στην προσωρινή ανακούφιση.

 

 

Πότε χρειάζεται χειρουργική επέμβαση του hallux rigidus;

 

Σε ορισμένες περιπτώσεις, η χειρουργική επέμβαση είναι ο μόνος τρόπος για την εξάλειψη ή τη μείωση του πόνου.

 

Ποια είναι η κατάλληλη επέμβαση για το Hallux rigidus;

Διάφοροι τύποι χειρουργικών επεμβάσεων είναι διαθέσιμοι για τη θεραπεία του hallux rigidus. Η μέθοδος εξαρτάται από:

• την έκταση της παραμόρφωσης,
• το μέγεθος των οστεοφύτων,
• την ηλικία του ασθενούς και
• τις λειτουργικές του ανάγκες (επίπεδο δραστηριότητας του ασθενούς).

Ενδεικτικά αναφέρονται οι επεμβάσεις που εκτελούμε συχνότερα:

• Χειλεκτομή, όπου γίνεται αφαίρεση των οστεοφύτων (ενδείκνυται σε ελαφριές μορφές)
• Αρθρόδεση, όπου ουσιαστικά “καταργείται” η άρθρωση μεταξύ του 1ου μεταταρσίου και του μεγάλου δακτύλου
• Αρθροπλαστική, όπου αντικαθίσταται η προσβεβλημένη άρθρωση με τεχνητή.

 

 

 

Υπάρχει θέση για τις τεχνικές ελάχιστης επεμβατικότητας (minimal invasive surgery) στο hallux rigidus;

Στις πιο απλές περιπτώσεις, η επέμβαση διενεργείται χωρίς τομή δέρματος, με τις λεγόμενες διαδερμικές τεχνικές. Σε αυτές ανήκει και η αρθροσκόπηση της άρθρωσης. Η αρθροσκόπηση προσφέρει δυνατότητα αντιμετώπισης πρώιμων εκφυλιστικών διαταραχών, αφαίρεση ελευθέρων σωμάτων από την άρθρωση, καθώς και αφαίρεση των οστεοφύτων. 

Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις hallux rigidus απαιτείται τομή δέρματος. Με την εμπειρία μας και με την ανάπτυξη ειδικών τεχνικών, οι τομές αυτές είναι πολύ μικρές.

 

 

Πόσο καιρό διαρκεί η αποθεραπεία για το hallux rigidus;

Η αποθεραπεία εξαρτάται αποκλειστικά από την χειρουργική πράξη που χρειάστηκε και καθορίζεται ξεχωριστά για κάθε ασθενή. Ως κανόνας, ένα διάστημα 2-4 εβδομάδων είναι συνήθως αρκετό.

Ο Δρ Β.Κ.Φωτόπουλος διαθέτει μεγάλη εμπειρία στη χειρουργική διόρθωση των παραμορφώσεων αυτών, έχοντας επιτελέσει μεγάλο αριθμό χειρουργικών επεμβάσεων, τόσο στη Γερμανία όσο και στην Ελλάδα. Χρησιμοποιεί σύγχρονες, αναίμακτες τεχνικές ελάχιστης παρεμβατικότητας, που εξασφαλίζουν άριστο τελικό αποτέλεσμα με τη μικρότερη δυνατή επιβάρυνση του ασθενούς. Επιπλέον, κάθε ασθενής και κάθε πόδι αντιμετωπίζεται εξατομικευμένα, με την επέμβαση που ενδείκνυται επακριβώς.
Σχεδόν το σύνολο των επεμβάσεων για το hallux rigidus εκτελούνται από τον Δρ Β.Κ.Φωτόπουλο υπό περιοχική αναισθησία που καταλαμβάνει μόνο το πόδι κάτω από τον αστράγαλο. Ο ασθενής περπατάει λίγη ώρα μετά την επέμβαση με ειδικό υπόδημα και δε χρειάζεται να νοσηλευτεί, οπότε εξέρχεται αυθημερόν του νοσοκομείου.

 

Διαβάστε επίσης τα ακόλουθα ενδιαφέροντα άρθρα:

• Βλαισός μεγάλος δάκτυλος
• Σφυροδακτυλία
• Μεταταρσαλγία