Εξάρθρημα: τι είναι και πώς αντιμετωπίζεται

[content_table]

Εξάρθρημα είναι η απώλεια της επαλληλίας δύο (ή περισσοτέρων) οστών, τα οποία αποτελούν την άρθρωση. Το εξάρθρημα οδηγεί στην αποδιοργάνωση της άρθρωσης με συνέπεια την απώλεια της λειτουργικότητάς της.

 

 

Πώς συμβαίνει το εξάρθρημα;

Το εξάρθρημα συμβαίνει μετά από τραυματισμό (πτώση από ύψος, αθλητική δραστηριότητα, τροχαίο ατύχημα) κατά τον οποίο εφαρμόζεται βία που ωθεί σε κίνηση της άρθρωσης πέραν των φυσιολογικών της ορίων.

Φυσιολογικά, τα οστά διατηρούνται στη θέση τους με συνδέσμους, οι οποίοι επιτρέπουν έναν βαθμό ελευθερίας σε συγκεκριμένες κινήσεις. Συνυπάρχει ο αρθρικός θύλακος, που επίσης συγκρατεί τα οστά μιας άρθρωσης.

Η άσκηση της βίας που θα οδηγήσει σε ρήξη των συνδέσμων και του αρθρικού θυλάκου, οδηγεί στο εξάρθρημα. Εάν συνυπάρχει και κάταγμα των οστών, τότε μιλάμε για κάταγμα/εξάρθρημα μιας άρθρωσης.

Αιτίες που οδηγούν στο εξάρθρημα

Οι συνηθέστερες αιτίες είναι:

• Αθλητικές δραστηριότητες (ποδόσφαιρο, μπάσκετ, σκι, πολεμικές τέχνες),
• Τροχαία ατυχήματα,
• Πτώσεις από ύψος.

Κλινική εικόνα εξαρθήματος

Τα κύρια συμπτώματα είναι:

• οξύς πόνος,
• πλήρης αδυναμία κίνησης της άρθρωσης,
• παραμόρφωση της άρθρωσης,
• έντονο πρήξιμο,
• πιθανή ύπαρξη εκχύμωσης της περιοχής (μελάνιασμα).

Σε ποιες αρθρώσεις συμβαίνει συχνότερα το εξάρθρημα;

Θεωρητικά, μπορεί να συμβεί σε κάθε άρθρωση. Εντούτοις, υπάρχουν αρθρώσεις που υφίστανται συχνότερα εξάρθρημα. Αυτές είναι:

• Ο ώμος,
• Η ακρωμιοκλειδική,
• Ο αγκώνας,
• Οι φάλαγγες των δακτύλων των χεριών,
• Η επιγονατίδα,
• Η ποδοκνημική (ο «αστράγαλος»),
• Τα δάκτυλα των ποδιών.

Υπάρχουν αρθρώσεις που υφίστανται πιο σπάνια εξάρθρημα, αλλά σε αυτές τις περιπτώσεις το εξάρθρημα οδηγεί σε σοβαρές επιπλοκές. Τέτοιες αρθρώσεις είναι:

• Η αυχενική μοίρα σπονδυλικής στήλης (μπορεί να οδηγήσει σε τετραπληγία,ακόμα και σε θάνατο),
• Η οσφυϊκή μοίρα σπονδυλικής στήλης (παραπληγία),
• Καρπός (σοβαρές δυσλειτουργίες του χεριού),
• Ισχίο (πίεση νεύρων, άσηπτη νέκρωση κεφαλής μηριαίου),
• Γόνατο (τραυματισμός ιγνυακής αρτηρίας, με κίνδυνο ακρωτηριασμού του κάτω άκρου, τραυματισμός κνημιαίου και περονιαίου νεύρου, σοβαρή μελλοντική δυσλειτουργία του γόνατος),
• Αστράγαλος (αληθές εξάρθρημα του αστραγάλου, ξεχωριστή οντότητα από τα εξαρθρήματα ποδοκνημικής, μπορεί να οδηγήσει άσηπτη νέκρωση αστραγάλου και σε σοβαρές μετατραυματικές επιπλοκές).

Διάγνωση του εξαρθρήματος

Συνήθως η διάγνωση είναι εύκολη κλινικά, καθώς η άρθρωση είναι εμφανώς παραμορφωμένη και επώδυνη. Προσοχή χρειάζεται, ώστε να μη μας διαφύγει η διάγνωση, σε περιπτώσεις κατά τις οποίες το εξάρθρημα έχει ήδη αναταχθεί πριν την επίσκεψη στο νοσοκομείο. Παράδειγμα τέτοιας περίπτωσης είναι για παράδειγμα το εξάρθρημα επιγονατίδας.

Οι απλές ακτινογραφίες θα επιβεβαιώσουν το εξάρθρημα (επόμενη εικόνα). Σπανιότερα θα χρειαστεί αξονική ή μαγνητική τομογραφία στην οξεία φάση.

Μετά την ανάταξη του εξαρθρήματος μπορεί να χρειαστεί μαγνητική τομογραφία, η οποία θα αποκαλύψει τους συνδέσμους που έχουν υποστεί τραυματισμό (ρήξη). Θα βοηθήσει επίσης στον προεγχειρητικό σχεδιασμό, εάν απαιτείται περαιτέρω χειρουργική αντιμετώπιση.

 

 

Αντιμετώπιση του εξαρθρήματος

Το εξάρθρημα μιας άρθρωσης είναι επείγουσα κατάσταση. Απαιτεί ταχύτατη αντιμετώπιση με ανάταξη. Αυτό συνήθως επιτυγχάνεται με κλειστές μεθόδους, χορηγώντας στον ασθενή κάποιο είδος αναλγησίας ή αναισθησίας.

Σε περιπτώσεις αποτυχίας των κλειστών μεθόδων ανάταξης, θα χρειαστεί ανοικτή ανάταξη του εξαρθρήματος. Σε αυτές τις περιπτώσεις η παρεμβολή κάποιων μαλακών μορίων εμποδίζει την κλειστή ανάταξη.

Επιπλοκές ενός εξαρθρήματος;

Υπάρχουν πρώιμες και απώτερες επιπλοκές. Στις πρώιμες ανήκουν:

• Πίεση γειτονικών αγγείων και νεύρων,
• Κάκωση (τρώση) γειτονικών αγγείων (μπορεί να οδηγήσει σε ακρωτηριασμό του σκέλους, εάν διαφύγει της διάγνωσης!)
• Κάκωση νεύρων (οδηγεί σε πάρεση ή παράλυση του νεύρου),
• Παραπληγία/τετραπληγία (τα εξαρθρήματα της σπονδυλικής στήλης).

Στις απώτερες επιπλοκές που ενδέχεται να εμφανιστούν αργότερα, ανήκουν:

• Δυσλειτουργία της άρθρωσης,
• Αστάθεια της άρθρωσης με υποτροπή εξαρθρήματος,
• Ανάπτυξη πρώιμων οστεοαρθριτικών αλλοιώσεων (μετατραυματική αρθρίτιδα),
• Ανάπτυξη άσηπτης νέκρωσης (κεφαλή μηριαίου, αστράγαλος, σκαφοειδές του καρπού).

Πρόληψη εξαρθρημάτων

Στα προληπτικά μέτρα είναι οπωσδήποτε η συνετή οδήγηση και η τήρηση των κανόνων ασφαλείας σε επαγγέλματα με υψηλό κίνδυνο πτώσεων (πχ οικοδομές). Στις αθλητικές δραστηριότητες χρειάζεται σωστή τεχνική και κατάλληλη προετοιμασία. Επίσης στην πρόληψη ανήκει και ο περιορισμός επικίνδυνων και ακραίων δραστηριοτήτων.

Αντιμετωπίστε το εξάρθρημα γρήγορα και αποτελεσματικά. Η σωστή αντιμετώπιση προλαμβάνει μελλοντικές δυσάρεστες επιπλοκές. Ζητήστε τη γνώμη του Ορθοπαιδικού-Τραυματιολόγου Β.Κ.Φωτόπουλου.