Τα κατάγματα κοπώσεως είναι ρωγμώδη κατάγματα τα οποία προκαλούνται από τη συνεχή και επαναλαμβανόμενη επιβάρυνση ενός οστού σε υπερβολικό ρυθμό. Συμβαίνουν συνήθως σε αθλητές και η εντόπισή τους στη συντριπτική πλειοψηφία είναι στα κάτω άκρα.
Στατιστικές μελέτες έχουν δείξει ότι τα κατάγματα κοπώσεως συμβαίνουν συχνότερα:
Σε όλες αυτές τις δραστηριότητες, η επαναλαμβανόμενη πίεση του ποδιού, όταν χτυπάει στο έδαφος, μπορεί να προκαλέσει κάταγμα κόπωσης. Επιπλέον, χωρίς επαρκή περίοδο ανάπαυσης μεταξύ των προπονήσεων ο κίνδυνος για κάταγμα κόπωσης αυξάνεται.
Τα κατάγματα κοπώσεως μπορεί να συμβούν σε οποιαδήποτε ηλικία ή φύλο. Εντούτοις, οι γυναίκες υφίστανται κάταγμα κοπώσεως έως και 5 φορές συχνότερα από τους άνδρες. Ως υπεύθυνη για αυτό θεωρείται μια κατάσταση που ονομάζεται «Female athlete triad” και οφείλεται σε:
Τα συμπτώματα συχνά είναι ήπια στην αρχή. Για το λόγο αυτό, ο αθλητής προσέρχεται για εξέταση συνήθως 2-3 εβδομάδες αργότερα. Εμφανίζονται ως πόνος κατά την άσκηση, ο οποίος υφίεται με την ανάπαυση. Για το λόγο αυτό, η κάκωση λανθασμένα εκλαμβάνεται συχνά ως μια «θλάση». Τοπικό οίδημα (πρήξιμο) μπορεί να εμφανιστεί. Το τυπικότερο σύμπτωμα, όμως, είναι η υποτροπή του πόνου, αμέσως μόλις ο ασθενής/αθλητής αρχίσει την προπόνηση.
Για να τεθεί η διάγνωση, χρειάζεται:
Η απλή ακτινογραφία θα αναδείξει το κάταγμα, το οποίο συχνά βρίσκεται σε διαδικασία πώρωσης (αρχίζει να κολλάει). Αυτό συμβαίνει διότι στις περισσότερες περιπτώσεις, ο ασθενής προσέρχεται στο γιατρό μετά από ένα διάστημα 3-4 εβδομάδων. Σπανιότερα θα χρειαστεί έλεγχος με μαγνητική τομογραφία. Το σπινθηρογράφημα οστών, που χρησιμοποιούταν παλαιότερα, σήμερα συνήθως δε χρειάζεται.
Κάταγμα κοπώσεως άνω πέρατος κνήμης στη μαγνητική τομογραφία
Τα κατάγματα κοπώσεως εντοπίζονται σχεδόν αποκλειστικά στα κάτω άκρα. Τα οστά που προσβάλλονται συχνότερα είναι:
Κάταγμα κοπώσεως στην πτέρνα, σε αθλητή μαραθωνίου (εικόνα μαγνητικής τομογραφίας)
Η θεραπεία των καταγμάτων κοπώσεως είναι συνήθως συντηρητική και βασίζεται στην ανάπαυση και την αποφυγή των αθλητικών δραστηριοτήτων που προκάλεσαν το κάταγμα. Αναλόγως της εντόπισης μπορεί να χρειαστούν νάρθηκες ακινητοποίησης του σκέλους. Με τους σύγχρονους νάρθηκες, είναι δυνατή η βάδιση με χρήση βακτηριών (επόμενη εικόνα). Εάν δεν αντιμετωπιστεί εγκαίρως το κάταγμα, μπορεί να οδηγήσει σε ψευδάρθρωση (αδυναμία του οστού να κολλήσει και παραμονή αστάθειας στην περιοχή του κατάγματος) με συνοδό πόνο και χρόνια δυσχέρεια και αναπηρία. Σε περιπτώσεις ανάπτυξης ψευδάρθρωσης, ή παρεκτόπισης του κατάγματος, ενδέχεται να χρειασθεί χειρουργική αντιμετώπιση.
Ορθοπαιδική “μπότα” για κατάγματα κοπώσεως στο πόδι
Ακόμη κι αν διαλάθουν της διάγνωσης, τα περισσότερα κατάγματα κοπώσεως θα πωρωθούν (θα κολλήσουν). Βέβαια, εάν ξεφύγουν της διάγνωσης, ή εάν η θεραπεία τους δεν είναι ενδεδειγμένη, υπάρχει ο κίνδυνος να αναπτυχθούν οι ακόλουθες επιπλοκές:
Ακολουθούν χρήσιμες συμβουλές για την πρόληψη καταγμάτων κοπώσεως:
Εάν παρόλα αυτά παρουσιαστεί πόνος ή οίδημα, σε κάποιο σημείο του ποδιού, συνιστάται η άμεση διακοπή των δραστηριοτήτων και ανάπαυση για λίγες ημέρες. Στην περίπτωση που ο πόνος δεν υφίεται και επανέρχεται αμέσως με τη δραστηριότητα, τότε χρειάζεται αμέσως παραπομπή στον Ορθοπαιδικό.
Συμπερασματικά, τα κατάγματα κοπώσεως συμβαίνουν στον αθλούμενο πληθυσμό. Είναι αποτέλεσμα χρόνιας καταπόνησης συγκεκριμένου οστού, το οποίο υφίσταται θραύση χωρίς μεγάλη βία. Χρειάζονται υψηλό δείκτη υποψίας ειδικά στην αρχή, για να μη διαφύγουν της διάγνωσης. Απαιτούν έγκαιρη αντιμετώπιση, ώστε ο αθλητής να μπορέσει να γυρίσει σύντομα στις, προ του τραυματισμού, αθλητικές του δραστηριότητες.
Η πολυετής ενασχόληση του Β.Κ.Φωτόπουλου με τον αθλητισμό (είτε ως αθλητής, είτε ως Ιατρός αθλητικών συλλόγων) σας εγγυάται την έγκαιρη διάγνωση και ενδεδειγμένη αντιμετώπιση στο πρόβλημά σας. Επικοινωνήστε τώρα με τον Ιατρό Δρ Β.Κ.Φωτόπουλο.
Διαβάστε επίσης τα ακόλουθα πολύ ενδιαφέροντα άρθρα:
Όπως προαναφέραμε, ένα κάταγμα κόπωσης εμφανίζεται σε αθλητές λόγω της επαναλαμβανόμενης πίεσης του ποδιού στο έδαφος. Τα αθλήματα που συναντάμε τέτοιους είδους κατάγματα είναι τα εξής:
Σε αρχικό στάδιο, τα συμπτώματα μπορεί να είναι ήπια. Ο ασθενής εμφανίζει πόνο κατά την αθλητική δραστηριότητα, που συνήθως είναι ξαφνικός, αλλά και πρήξιμο της περιοχής.
Ο Ορθοπαιδικός θα λάβει το ιστορικό του ασθενούς και θα πραγματοποιήσει μια λεπτομερής κλινική εξέταση. Μπορεί να χρειαστεί και μια απλή ακτινογραφία, η οποία θα βοηθήσει τον Ορθοπαιδικό να θέσει την κατάλληλη θεραπεία.
Το κάταγμα κοπώσεως, εάν δεν αντιμετωπιστεί εγκαίρως, μπορεί να οδηγήσει σε ψευδάρθρωση που παρουσιάζει πόνο, αναπηρία και χρόνια δυσχέρεια. Στην περίπτωση που παρουσιαστεί ψευδάρθρωση, ο ασθενής θα χρειαστεί να χειρουργηθεί. Εάν, όμως, το κάταγμα βρίσκεται σε πρώιμο στάδιο, τότε θα ακολουθηθεί συντηρητική θεραπεία που συνιστά: