Τενοντοελυτρίτιδα

Τενοντοελυτρίτιδα

Η τενοντοελυτρίτιδα είναι μια φλεγμονώδης πάθηση που προσβάλλει τους τένοντες και τα έλυτρά τους. Οι τένοντες είναι οι ινώδεις ιστοί που συνδέουν τους μύες με τα οστά. Το έλυτρο είναι ένας λεπτός σωληνοειδής σχηματισμός που περιβάλλει τον τένοντα και τον προστατεύει, επιτρέποντας την ομαλή κίνησή του. Όταν το έλυτρο φλεγμαίνει, προκαλείται πόνος, πρήξιμο και δυσκολία στην κίνηση. Η τενοντοελυτρίτιδα επηρεάζει συνήθως τα άνω άκρα, κυρίως τον καρπό και τα δάκτυλα, αλλά μπορεί να εμφανιστεί και σε άλλες περιοχές.

Πρόκειται για πάθηση που ανήκει στα λεγόμενα σύνδρομα υπέρχρησης, αφού προκαλείται κυρίως από επαναλαμβανόμενες κινήσεις. Η πιο γνωστή και συχνή μορφή είναι η τενοντοελυτρίτιδα De Quervain, η οποία αφορά δύο τένοντες του αντίχειρα και προκαλεί χαρακτηριστικό πόνο στην εξωτερική πλευρά του καρπού. Αν δεν αντιμετωπιστεί εγκαίρως, η φλεγμονή μπορεί να γίνει χρόνια και να οδηγήσει σε λειτουργικούς περιορισμούς.

 

Αίτια και παράγοντες κινδύνου

Η τενοντοελυτρίτιδα προκαλείται από φλεγμονή του ελύτρου που περιβάλλει τον τένοντα. Αυτό συμβαίνει συνήθως εξαιτίας μηχανικής καταπόνησης ή υπερβολικής χρήσης του μέλους. Οι επαναλαμβανόμενες κινήσεις, ιδίως χωρίς ξεκούραση ή κατάλληλη εργονομία, είναι ο πιο βασικός προδιαθεσικός παράγοντας. Σε γενικές γραμμές, οι κύριες αιτίες πρόκλησης της πάθησης περιλαμβάνουν:

  • Επαναλαμβανόμενες κινήσεις του καρπού ή των δακτύλων, όπως στην πληκτρολόγηση ή την εργασία με εργαλεία.
  • Κακή εργονομία στον χώρο εργασίας ή ακατάλληλη στάση σώματος.
  • Φορτίσεις από αθλήματα όπως το τένις, η αναρρίχηση ή η άρση βαρών.
  • Κακώσεις ή τραυματισμοί που επηρεάζουν τους τένοντες και το περίβλημά τους.
  • Ορμονικές μεταβολές, ιδιαίτερα σε εγκύους και γυναίκες στη λοχεία, που επηρεάζουν τη λειτουργία των τενόντων.

Παράγοντες κινδύνου που ευνοούν την εμφάνιση της πάθησης είναι οι παρακάτω:

  • Ηλικία μεταξύ 30 και 50 ετών.
  • Φύλο – οι γυναίκες επηρεάζονται συχνότερα.
  • Ρευματολογικά νοσήματα όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα.
  • Ορισμένες χειρονακτικές ή απαιτητικές επαγγελματικές δραστηριότητες.
  • Κακή προθέρμανση ή έλλειψη διατάσεων πριν τη σωματική δραστηριότητα.

Η τενοντοελυτρίτιδα de Quervain μπορεί να εμφανιστεί σε νέες μητέρες, ιδίως εκείνες που κρατούν συχνά το βρέφος με τρόπο που επιβαρύνει τον καρπό και τον αντίχειρα. Από τους παράγοντες κινδύνου, η συχνότερη είναι η υπέρχρηση του αντίχειρα και η παρατεταμένη κάμψη ή απαγωγή του.

 

Τενοντοελυτρίτιδα: Συμπτώματα και μορφές

Τα συμπτώματα της τενοντοελυτρίτιδας εξαρτώνται από την εντόπιση και τη σοβαρότητα της φλεγμονής. Συνήθως, είναι χαρακτηριστικά και οδηγούν τον ασθενή να αναζητήσει ιατρική συμβουλή.

Συνηθέστερα συμπτώματα της τενοντοελυτρίτιδας αποτελούν τα παρακάτω:

  • Πόνος κατά την κίνηση του προσβεβλημένου άκρου ή δακτύλου.
  • Τοπική ευαισθησία στην πίεση πάνω στον τένοντα.
  • Πρήξιμο ή διόγκωση στην περιοχή της φλεγμονής.
  • Δυσκαμψία, ιδιαίτερα το πρωί ή μετά από ακινησία.
  • Αδυναμία εκτέλεσης ορισμένων κινήσεων, όπως η ανόρθωση αντικειμένων.
  • Αίσθημα «κλικ» ή ήχου κατά την κίνηση (κρηγμός).
  • Στην περίπτωση της τενοντοελυτρίτιδας των δακτύλων, μπορεί να παρουσιαστεί το φαινόμενο του «σκανδάλης» (trigger finger), όπου το δάκτυλο μένει λυγισμένο και επανέρχεται απότομα στην ευθεία θέση.

 

Τενοντοελυτρίτιδα

 

Στην περίπτωση της τενοντοελυτρίτιδας De Quervain, ο πόνος είναι χαρακτηριστικά εντοπισμένος και μπορεί να επεκτείνεται ως το αντιβράχιο. Πολλοί ασθενείς αναφέρουν ότι ακόμη και η προσπάθεια να ανοίξουν ένα βάζο ή να σηκώσουν ένα αντικείμενο μπορεί να προκαλέσει έντονη ενόχληση. Στις πιο προχωρημένες περιπτώσεις, το δάκτυλο «κολλάει» σε λυγισμένη θέση, όπως συμβαίνει στο φαινόμενο του δακτύλου σκανδάλης.

 

Διάγνωση και εξετάσεις

Η διάγνωση της τενοντοελυτρίτιδας στηρίζεται κυρίως στο ιστορικό του ασθενούς και στην κλινική εξέταση. Ο ιατρός θα εξετάσει το εύρος κίνησης του πάσχοντος μέλους και θα ελέγξει αν υπάρχει ευαισθησία, οίδημα ή δυσκαμψία.

 

Τενοντοελυτρίτιδα

 

Για την τενοντοελυτρίτιδα De Quervain, χρησιμοποιείται το τεστ Finkelstein, το οποίο είναι απλό και πολύ αξιόπιστο. Ο ασθενής τοποθετεί τον αντίχειρα μέσα στην παλάμη και κλείνει τα υπόλοιπα δάκτυλα πάνω του, σχηματίζοντας γροθιά. Έπειτα στρέφει τον καρπό προς το μικρό δάκτυλο. Εάν ο πόνος εντείνεται, η διάγνωση θεωρείται σχεδόν βέβαιη.

 

Τενοντοελυτρίτιδα

 

Σε περιπτώσεις όπου η διάγνωση δεν είναι σαφής ή χρειάζεται αποκλεισμός άλλων παθήσεων, ενδέχεται να ζητηθούν επιπλέον εξετάσεις, όπως:

  • Υπερηχογράφημα μαλακών μορίων, για απεικόνιση του τένοντα και της φλεγμονής.
  • Μαγνητική τομογραφία (MRI), ειδικά σε περιπτώσεις χρονιότητας ή υποψίας ρήξης.
  • Αιματολογικές εξετάσεις, εφόσον υπάρχει υπόνοια συστηματικής φλεγμονώδους ή αυτοάνοσης νόσου.

Η έγκαιρη διάγνωση είναι κρίσιμη, ώστε να αποφευχθούν μόνιμες βλάβες στους ιστούς και λειτουργικοί περιορισμοί.

 

Τενοντοελυτρίτιδα: Αντιμετώπιση και θεραπεία

Η θεραπεία της τενοντοελυτρίτιδας είναι κατά κύριο λόγο συντηρητική και στοχεύει στη μείωση της φλεγμονής, την ανακούφιση του πόνου και την αποκατάσταση της λειτουργικότητας. Μόνο σε σοβαρές ή ανθεκτικές περιπτώσεις προτείνεται χειρουργική αντιμετώπιση.

Οι βασικές θεραπευτικές επιλογές περιλαμβάνουν:

  • Ανάπαυση και προσωρινή διακοπή των επιβαρυντικών δραστηριοτήτων.
  • Τοπική εφαρμογή πάγου για την ανακούφιση του πόνου.
  • Αντιφλεγμονώδη φάρμακα (NSAIDs), τοπικά ή από του στόματος.
  • Χρήση ειδικών ναρθήκων για ακινητοποίηση.
  • Φυσικοθεραπεία με διατάσεις, ενδυνάμωση και θερμοθεραπεία.

Σε περιπτώσεις που δεν ανταποκρίνονται στην αρχική αγωγή, ενδέχεται να χορηγηθούν ενέσεις κορτιζόνης. Αυτές μειώνουν άμεσα τη φλεγμονή και προσφέρουν ανακούφιση από τα συμπτώματα.

Εάν η κατάσταση επιμένει ή υποτροπιάζει, τότε ενδέχεται να προταθεί χειρουργική επέμβαση. Στην τενοντοελυτρίτιδα de Quervain, η επέμβαση αφορά την αποσυμπίεση του τένοντα από το στενωμένο έλυτρο. Πρόκειται για μια απλή διαδικασία, με μικρό χρόνο αποκατάστασης και εξαιρετικά αποτελέσματα.

 

Ο εξειδικευμένος Ορθοπαιδικός – Χειρουργός Δρ. Βασίλειος Κ. Φωτόπουλος διαθέτει πολυετή εμπειρία στον τομέα της ορθοπαιδικής. Βρίσκεται σε θέση να αντιμετωπίσει με ασφάλεια και αποτελεσματικότητα οποιοδήποτε περιστατικό. Εάν επιθυμείτε να μάθετε περισσότερες πληροφορίες για την τενοντοελυτρίτιδα, ή για οποιαδήποτε άλλη ανάγκη σας, μπορείτε πάντα να επικοινωνήσετε μαζί του.

 

Η διάγνωση γίνεται κυρίως μέσα από την κλινική εκτίμηση του ιατρού, χωρίς να απαιτούνται απεικονιστικές εξετάσεις. Η λήψη αναλυτικού ιστορικού και η αξιολόγηση των συμπτωμάτων είναι βασικά εργαλεία. Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά διαγνωστικά τεστ για τη τενοντοελυτρίτιδα De Quervain είναι το τεστ Finkelstein. Ο ασθενής τοποθετεί τον αντίχειρα μέσα στην παλάμη και κλείνει τα δάχτυλα γύρω του, σχηματίζοντας γροθιά. Έπειτα λυγίζει τον καρπό προς την πλευρά του μικρού δακτύλου. Εάν η κίνηση αυτή προκαλέσει πόνο στη βάση του αντίχειρα, το τεστ θεωρείται θετικό. Σε περιπτώσεις αμφιβολίας, μπορεί να ζητηθεί υπερηχογράφημα για απεικόνιση της φλεγμονής. Ωστόσο, η διάγνωση γίνεται στις περισσότερες περιπτώσεις μόνο με φυσική εξέταση.

Η πάθηση εμφανίζεται όταν το έλυτρο που περιβάλλει τον τένοντα φλεγμαίνει, συνήθως εξαιτίας επαναλαμβανόμενης μηχανικής καταπόνησης. Μπορεί να προκληθεί από καθημερινές συνήθειες που περιλαμβάνουν συνεχόμενες ή έντονες κινήσεις του αντίχειρα και του καρπού. Τυπικά παραδείγματα είναι η χρήση κινητού τηλεφώνου ή ποντικιού υπολογιστή για πολλές ώρες, η εργασία με εργαλεία χειρός, η άρση βαρών ή η ενασχόληση με χειροτεχνίες και αθλήματα όπως το τένις. Επιπλέον, η τενοντοελυτρίτιδα μπορεί να προκληθεί από ορμονικές μεταβολές, ιδίως κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και της λοχείας. Οι γυναίκες σε αυτό το στάδιο της ζωής τους διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο, καθώς αλλάζει η σύσταση των ιστών και ασκούνται αυξημένες μηχανικές πιέσεις λόγω φροντίδας του βρέφους.

Η τενοντοελυτρίτιδα De Quervain εμφανίζεται συχνότερα σε γυναίκες ηλικίας μεταξύ 30 και 50 ετών. Η μεγαλύτερη επίπτωση παρατηρείται σε μητέρες νεογνών και βρεφών, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της λοχείας. Η αιτία σχετίζεται τόσο με τις ορμονικές αλλαγές της περιόδου όσο και με τις μηχανικές κινήσεις που απαιτούνται για τη φροντίδα του παιδιού. Συγκεκριμένα, η επαναλαμβανόμενη κίνηση του αντίχειρα για την ανύψωση, στήριξη ή αλλαγή του βρέφους προκαλείται από σταθερή κάμψη και έκταση των τενόντων. Η πάθηση εμφανίζεται επίσης σε άτομα που εκτελούν χειρονακτικά επαγγέλματα ή ερασιτέχνες που ασχολούνται με κατασκευές ή μουσικά όργανα. Όμως ακόμα και όσοι εργάζονται μπροστά σε υπολογιστή, χωρίς εργονομική στήριξη, βρίσκονται σε ομάδα κινδύνου.

Η τενοντοελυτρίτιδα De Quervain είναι μια επώδυνη κατάσταση, αλλά η σωστή θεραπευτική παρέμβαση μπορεί να οδηγήσει σε πλήρη αποκατάσταση. Εάν η φλεγμονή παραμείνει αθεράπευτη, υπάρχει κίνδυνος χρόνιας φθοράς του τένοντα και περιορισμού της λειτουργικότητας. Αυτό προκαλεί πόνο που επιμένει και δυσκολεύει βασικές κινήσεις, όπως η χρήση των μαχαιροπήρουνων ή το ντύσιμο. Επιπλέον, κατά την κίνηση του αντίχειρα, οι ασθενείς νιώθουν ένα «κλείδωμα» ή ένα απότομο κλικ, το οποίο συνοδεύεται από αίσθημα αδυναμίας. Σε προχωρημένες περιπτώσεις, η συντηρητική θεραπεία δεν επαρκεί και απαιτείται χειρουργική επέμβαση για την αποσυμπίεση του τένοντα. Γι’ αυτό, η πρώιμη αναγνώριση των συμπτωμάτων και η έγκαιρη ιατρική παρέμβαση είναι καθοριστικής σημασίας.